Naakt, spanning en ongemak: hoe erotiek tv-series verandert

Je hebt het vast gemerkt: sinds we massaal streamen, is de rem er een beetje af. Geen reclameblokken, geen omroepbaas die zegt: “doe maar normaal, het is nog vóór tienen”. Platforms als Netflix, Videoland en HBO Max kunnen best ver gaan. En dat doen ze ook.

Er zijn een paar redenen waarom erotiek zo aanwezig is in series:

• Het verkoopt. Als er in de trailer al een zwoele scène zit, zijn mensen eerder geneigd om op play te drukken. Nieuwsgierigheid wint.
• Het voelt “volwassener”. Veel makers willen af van het brave imago van vroeger. Geen perfecte koppels meer die onder de dekens duiken en dan een fade to black. Maar de rauwe, ongemakkelijke, soms hele echte versie van intimiteit.
• Het zegt veel over personages. Hoe iemand zoent, wegkijkt, domineert of juist blokkeert in bed, vertelt soms meer dan tien dialogen.

Neem Normal People (te zien via o.a. NPO/Canvas, afhankelijk van herhalingen). Die serie is eigenlijk één grote studie naar intimiteit. De seksscènes zijn niet bedoeld om “spannend” te zijn, maar om te laten zien hoe twee mensen elkaar vinden, verliezen en weer zoeken. Heel anders dan bijvoorbeeld Sex/Life op Netflix, waar je echt denkt: oké, dit is basically een glossy erotisch dagboek met een verhaallijntje eromheen.

Wanneer erotiek echt iets toevoegt (en wanneer niet)

Er is een groot verschil tussen: “dit is spannend en raakt me” en “oké, dit is gewoon random naakt omdat het kan”.

In Bridgerton bijvoorbeeld zit erotiek heel slim in het verhaal geweven. De eerste keer dat Daphne en Simon echt samen zijn, is niet alleen mooi gefilmd, maar ook het moment waarop het verhaal een andere kant op gaat. De hele spanning van die eerste afleveringen komt daar samen. Zonder die scènes zou de serie een stuk vlakker zijn.

Vergelijk dat met sommige thrillers of misdaadseries waar ineens een totaal onnodige douche-scène wordt ingelast. Personage staat onder de douche, camera glijdt langzaam naar beneden, nul functie voor het plot. Je voelt bijna de regisseur denken: “we hadden nog geen borsten in aflevering 3, snel even regelen”.

In Nederlandse series zie je beide kanten. Nieuwe Buren en Overspel zijn bekende voorbeelden waar erotiek echt onderdeel is van de psychologische spanning. Bij Overspel draait het hele verhaal om een affaire, macht en schuldgevoel. Daar hoort die lichamelijke kant bij, anders geloof je het niet. Maar er zijn ook genoeg B-serietjes op kleinere zenders waar je denkt: ja hoor, daar gaan we weer, drie minuten kreunmontage terwijl het verhaal stilvalt.

De ongemakkelijke bankmomenten: met wie kijk je?

Iedereen heeft wel zo’n verhaal. Iemand die Game of Thrones gezellig met zijn ouders ging bingewatchen en precies tijdens een vrij expliciete scène hoorde: “Goh, ze laten tegenwoordig wel veel zien hé?”.

Erotiek in series is vaak niet zozeer een probleem als je alleen of met je partner kijkt. Maar met familie, vrienden of huisgenoten kan het ineens heel... aanwezig zijn.

Neem Maartje, 29. Zij zette Sex Education op met haar vader, omdat ze had gehoord dat het “een leuke, grappige serie over tieners” was. Technisch gezien klopt dat. Maar als je in de eerste aflevering al een uitgebreide seksscène krijgt, is de sfeer op de bank toch net even anders. Maartje zei later: “Ik heb nog nooit zo geïnteresseerd naar de planten in de kamer gekeken.”

Daar spelen platforms trouwens slim op in. Videoland heeft bijvoorbeeld aparte categorieën voor sensuelere content, en sommige zenders gooien de pittigere afleveringen standaard later op de avond. Maar ja, met on demand kijken bepaal je het zelf - inclusief je eigen ongemakkelijke momenten.

De verschillende soorten erotiek die je nu ziet

Erotiek is niet één ding. De manier waarop het in series wordt gebruikt, verschilt enorm.

In romantische drama’s zoals Bridgerton, Virgin River of Nederlandse series als Oogappels en Zomer in Zeeland draait het vaak om spanning opbouwen. Blikken, aanrakingen, bijna-zoenen. De expliciete scènes zijn meestal kort en relatief netjes, meer zwoel dan schokkend.

In series als Euphoria, Elite of Skam NL wordt erotiek veel rauwer neergezet. Onhandige seks, slechte beslissingen, drugs erbij, onzekerheid, consent-issues. Daar wordt echt laten zien hoe rommelig het in het echte leven kan zijn.

Dan heb je nog de categorie “erotische thriller”. Denk aan You (Netflix), Younger Buren achtige titels op Videoland, of oude klassiekers als Basic Instinct die af en toe nog langs komen op tv. Hier is erotiek vaak een wapen: verleiding als manipulatie, gevaar in de slaapkamer.

En tot slot de bijna-porno varianten, vaak in de late uurtjes of in aparte secties van streamers. Daar is het verhaal eerlijk gezegd vooral een excuus. Als je daar op klikt, weet je ook waar je aan begint.

Hoe series ons beeld van seks en relaties beïnvloeden

We doen vaak alsof we boven media staan, maar wat je veel ziet, voelt al snel als “normaal”. Dat geldt ook voor erotiek in series.

Lange tijd lieten series vooral één soort seks zien: hetero, slank, jong, perfect lichaam, alles gaat vlekkeloos, iedereen komt tegelijk klaar. Nou ja, zo werkt het in het echte leven natuurlijk niet. Gelukkig zie je de laatste jaren meer variatie.

In Sex Education bijvoorbeeld komen allerlei vormen van seksualiteit voorbij: queer, aseksueel, onzeker, ongemakkelijk, pijnlijk, grappig. Dat is voor veel jonge kijkers bijna een opluchting: oh, dus het hóeft niet perfect te zijn.

Ook in Nederland schuiven we op. Series als ANNE+ (NPO) laten queer relaties zien zonder dat het alleen maar over “het probleem” hoeft te gaan. Intimiteit is daar gewoon onderdeel van het leven, niet het hele thema.

Toch blijft er een spanningsveld. Sommige series leggen de lat zo hoog qua passie, uithoudingsvermogen en perfecte lichamen, dat je bijna gaat denken: ligt het nou aan mij? Dat is precies waarom het soms fijn is om series te hebben die ook de ongemakkelijke, mislukte of gewoon middelmatige seks laten zien. Want ja, dat is óók realistisch.

De grens tussen erotiek en exploitatie

Een vraag die steeds vaker terugkomt: voor wie is deze erotiek eigenlijk bedoeld? En wie beslist wat er in beeld komt?

Er zijn genoeg verhalen van acteurs en actrices die zich achteraf niet prettig voelden bij bepaalde scènes. Daarom zie je tegenwoordig vaker intimacy coordinators op sets, ook bij Nederlandse producties. Dat zijn mensen die zorgen dat alles veilig en afgestemd gebeurt, een soort choreograaf maar dan voor bedscènes.

Als kijker merk je dat verschil. In series waar duidelijk is nagedacht over consent, voelt erotiek vaak natuurlijker. Minder geforceerd, minder “kijk mij eens sexy zijn”. Bij oudere series of goedkope producties zie je soms nog het tegenovergestelde: vooral veel vrouwelijk naakt, weinig man, en een cameraman die wel héél enthousiast inzoomt.

Een mooi voorbeeld van hoe het ook kan, is Normal People. Daar is heel transparant over verteld hoe zorgvuldig die scènes zijn gemaakt. Het resultaat: je voelt de kwetsbaarheid, niet alleen het lichamelijke.

Hoe kies je een serie als je niet zit te wachten op 18+ scènes?

Niet iedereen zit te wachten op expliciete erotiek. Soms wil je gewoon een goede serie zonder dat je bang hoeft te zijn dat je scherm ineens verandert in een soft-erotische film.

Een paar praktische dingen die helpen:

• Kijk naar de kijkwijzer of leeftijdsclassificatie. Staat er 16 met pictogrammetjes voor seks of grof taalgebruik, dan weet je dat je iets kunt verwachten.
• Check even een site als TVGids.nl of IMDb voor recensies. Vaak staat daar expliciet in of een serie veel seks bevat.
• Bij Netflix en Videoland kun je onderaan bij details vaak zien: “seks / naakt” als contentwaarschuwing.

En heel eerlijk: als je na aflevering 1 merkt dat het je stoort, gewoon stoppen. Er is zó veel aanbod dat je je echt niet door drie seizoenen hoeft heen te worstelen terwijl je elke keer wegkijkt.

En als je juist wél zin hebt in iets zwoels?

Mag ook gewoon. Soms heb je geen behoefte aan zware misdaad of ingewikkelde politiek, maar wil je een serie die een beetje kriebelt.

Veel mensen grijpen dan naar titels als Bridgerton, Outlander, Sex/Life, of Nederlandse producties op Videoland die duidelijk in de sensuele hoek zitten. Ook series als Temptation Island en Ex on the Beach spelen natuurlijk flink met erotiek, maar dan meer in reality-vorm. Minder bedscènes, meer bikini’s, cocktails en drama.

Het leuke is: je kunt tegenwoordig best goed kiezen wat voor soort erotiek je wilt. Romantisch, cheesy, rauw, queer, experimenteel, of juist heel subtiel. Je bent niet meer afhankelijk van die ene late-night film op RTL 5.

Waarom we blijven kijken (ook als we ons een beetje schamen)

Er zit iets dubbel in. Veel mensen zeggen: “ik hoef al die seks niet” en kijken ondertussen wél vrolijk verder. Erotiek triggert nu eenmaal nieuwsgierigheid. Hoe ver durven ze te gaan? Wat gebeurt er tussen die twee? Gaan ze nu echt…?

Maar het gaat niet alleen om opwinding. Goede erotiek in series kan ook ontroeren, confronteren of juist grappig zijn. Denk aan de ongemakkelijke bedscènes in Fleabag of de hilarische mislukte pogingen in Sex Education. Je herkent jezelf er soms in, of iemand die je kent. En dat maakt het leuk om over te praten.

Aan de andere kant kan het je ook uit een serie trekken. Als je halverwege aflevering 4 denkt: “oké, dit is nu de zesde seksscène, ik snap het wel” dan wordt het meer vermoeiend dan spannend.

Dus... is erotiek in tv-series een pluspunt of irritant?

Het eerlijke antwoord: het hangt er compleet vanaf hoe het gedaan wordt - en wat jij zelf zoekt.

Als erotiek gebruikt wordt om personages uit te diepen, relaties voelbaar te maken of spanning op te bouwen, kan het echt iets toevoegen. Series als Normal People, Bridgerton, Overspel en Sex Education laten zien hoe mooi en betekenisvol dat kan zijn.

Maar als het vooral wordt ingezet als lokmiddel, zonder dat het verhaal er beter van wordt, dan voelt het snel goedkoop. Dan krijg je die momenten waarop je je afvraagt: waarom kijken we hier al twee minuten naar terwijl ik nog steeds niet weet wie de dader is?

Misschien is dat uiteindelijk de beste test: als je de expliciete scènes wegdenkt, blijft er dan nog steeds een sterke serie over? Als het antwoord ja is, zit je waarschijnlijk goed. Als het antwoord nee is... dan was je misschien gewoon naar een andere categorie aan het kijken.

Veelgestelde vragen over erotiek in tv-series

1. Hoe weet ik van tevoren of een serie veel erotische scènes bevat?
Check de leeftijdsclassificatie en waarschuwingen bij Netflix, Videoland of NPO Start. Vaak staat er expliciet “seks / naakt” bij. Op sites als TVGids.nl en IMDb.com kun je in recensies en gebruikersreacties ook snel zien of mensen klagen of juichen over expliciete scènes.

2. Zijn Nederlandse series preutser dan Amerikaanse?
Niet per se. Nederlandse series als Nieuwe Buren, Overspel en sommige Videoland Originals durven best ver te gaan. Het verschil zit meer in budget en stijl. Amerikaanse en Britse series zijn vaak gelikter gefilmd, Nederlandse producties voelen soms wat rauwer of juist huiselijker.

3. Is erotiek in series slecht voor jongeren?
Dat hangt vooral af van leeftijd, context en begeleiding. Jongeren zien online sowieso al veel. Series als Sex Education of Skam NL kunnen juist helpen om realistischer beelden te geven en onderwerpen bespreekbaar te maken. Maar het is wel handig om rekening te houden met kijkwijzerleeftijden en af en toe samen te praten over wat je ziet.

4. Waarom zijn seksscènes vaak zo onrealistisch?
Omdat ze gemaakt zijn om binnen een paar minuten een gevoel over te brengen: passie, spanning, drama. Er wordt geknipt, gechoreografeerd, belicht. Niemand struikelt over een broekspijp, niemand moet naar de wc, niemand ligt raar op een arm. Gelukkig zie je steeds meer series die ook de onhandige kant laten zien.

5. Waar kan ik meer info vinden over series met of zonder expliciete content?
Voor Nederlandse programmering kun je kijken op NPO.nl en RTL.nl. Voor streamingseries zijn Videoland.com en Netflix.com handig, daar staat per titel welke soorten content erin zitten. En voor een snelle indruk van toon en inhoud blijft IMDb een fijne bron.