Hoe SBS6 Nederland opschudde: het verhaal achter de zender

Waarom SBS6 precies op het goede moment kwam

Begin jaren 90 was Nederland aan het ontwennen van een heel ander soort tv-wereld. Jarenlang bepaalden de publieke omroepen wat er op de buis kwam. Toen verschenen daar ineens commerciële zenders als RTL Véronique (later RTL 4) en Veronica. Dat voelde destijds bijna stout: reclame, Amerikaanse series, spelshows met veel geld.

Maar er zat nog een gat. RTL richtte zich op het brede publiek, maar met een tikje chique uitstraling. Veronica was jong, eigenwijs en soms wat brutaal. En daar tussenin zat een enorme groep kijkers die gewoon na het werk tv wilde kijken over hun eigen leven: huizen, klussen, buren, roddels, nieuws uit de regio.

Precies in dat gat stapte SBS6 in 1995. Niet als cultureel vlaggenschip, maar als de zender waar je naartoe zapte als je dacht: “Doe maar gewoon, maar wel gezellig.”

Hoe SBS6 werd geboren: een buitenlandse reus en een Nederlands plan

SBS6 is niet uit het niets uit de lucht komen vallen. Achter de zender zat een internationale speler: het Finse mediabedrijf SBS Broadcasting (Scandinavian Broadcasting System). Zij zagen dat commerciële televisie in Europa aan het groeien was en wilden een plek veroveren in verschillende landen.

Samen met Nederlandse partners werd een plan gesmeed: een nieuwe commerciële zender, met een duidelijke focus op Nederlandse gezinnen. Niet alleen maar Amerikaanse series inkopen, maar ook eigen programma’s maken. De zender kreeg een simpel, bijna nuchter klinkend nummer: SBS6. Geen ingewikkelde naam, gewoon een nieuw “net” naast Nederland 1, 2, 3 en RTL 4, 5.

De officiële start: 28 augustus 1995. Die datum is inmiddels een klein stukje tv-geschiedenis. Vanaf dat moment was Nederland niet langer een land met een paar grote zenders, maar echt een slagveld van concurrentie, kijkcijfers en formats.

Voor wie de tijdlijn leuk vindt om naast elkaar te leggen:

• RTL Véronique/RTL 4 begon al eind jaren 80
• Veronica stapte in 1995 over van publieke omroep naar commercieel (RTL/Veronica)
• SBS6 ging in 1995 van start

Kortom: midden in een soort “wilde westen” van commerciële tv.

De eerste jaren: spelshows, herkenbare gezichten en veel gezelligheid

Hoe val je op als nieuwe zender? Niet met subtiele kunst, maar met herkenbare koppen en makkelijke formats. SBS6 snapte dat.

Bekende gezichten als magneet

Al snel haalde SBS6 bekende presentatoren binnen die kijkers al kenden van elders. Denk aan:

• Hans van der Togt met Rad van Fortuin, een spelshow die voor veel mensen symbool werd voor de vroege SBS6-jaren.
• Rolf Wouters, die met zijn spelshows, waaronder Now or Never en later andere formats, precies in de sfeer van de zender paste.

Door zulke gezichten aan zich te binden, voelde SBS6 meteen vertrouwd, ook al was de zender nieuw.

Programma’s die bij de huiskamer pasten

In plaats van hoogdravende dramaseries of grote nieuwsduidingen, koos SBS6 heel bewust voor:

• Spelshows in de vooravond
• Lichte entertainmentprogramma’s
• Reality-achtige formats, nog voordat dat woord zo ingeburgerd was

Die strategie werkte. SBS6 werd de zender waar je naartoe zapte als je geen zin had in ingewikkeld, maar wel in vermaak.

Het kantelpunt: Hart van Nederland verandert de avond

Als je één programma moet noemen dat het DNA van SBS6 heeft bepaald, dan is het Hart van Nederland. De eerste uitzending was in 1995, in het geboortejaar van de zender zelf.

Waar het Journaal en RTL Nieuws zich op Den Haag en wereldnieuws richtten, deed Hart van Nederland iets anders: verhalen uit de regio. De brand bij de boerderij om de hoek, de dorpskermis, de lokale held - dat soort nieuws.

Het tijdstip was slim gekozen: rond 22.00 uur. Net na de grote 8-uur journaals, als mensen nog even wilden weten wat er in eigen land en omstreken speelde. Daarmee werd Hart van Nederland een soort dagelijkse afsluiter van de avond.

Tot op de dag van vandaag is het programma een van de pijlers van de zender. Wie meer achtergrond wil: op SBS6.nl en in de gidsen van TVGids.nl is mooi te zien hoe het programma nog steeds vaste prik in de programmering is.

SBS6 tegenover RTL en de publieke omroep: een andere toon

Om te snappen hoe SBS6 is ontstaan, moet je ook begrijpen waartegen het zich afzette.

• Publieke omroep (NPO 1, 2, 3): traditie, informatie, cultuur, grote sportevenementen. Denk aan NOS Journaal, Studio Sport, Boer zoekt Vrouw, Wie is de Mol? (zie ook NPO.nl).
• RTL: commercieel, glossy, veel grote shows, soaps als Goede Tijden, Slechte Tijden, talentenshows, nieuws met een commerciële insteek (RTL.nl).
• SBS6: volkser, huiselijker, meer gericht op het dagelijks leven, klussen, huizen, roddels, regionieuws, reality en spel.

De toon van SBS6 was altijd iets losser, minder strak geregisseerd. Je voelde dat de zender niet per se de ambitie had om de “belangrijkste” zender van het land te zijn, maar wel de gezelligste.

De opkomst van reality en human interest: SBS6 in zijn element

Toen reality-tv echt groot werd in Nederland - denk aan Big Brother eind jaren 90 - was het duidelijk dat er een publiek was voor verhalen over gewone mensen. SBS6 kon daar uitstekend mee uit de voeten.

De zender zette steeds meer in op:

• Human interest: verhalen over gewone Nederlanders, vaak emotioneel, soms sentimenteel, maar altijd herkenbaar.
• Emotietv: programma’s over burenruzies, verbroken relaties, financiële problemen, maar ook hartenwensen en verrassingen.

Die lijn zie je later terug in programma’s als:

• Red Mijn Vakantie!
• De Meldkamer
• Mr. Frank Visser doet Uitspraak

Niet altijd subtiel, maar wel spot-on voor het publiek dat SBS6 voor ogen had.

Overnames, fusies en Talpa: SBS6 krijgt nieuwe bazen

Het ontstaan van SBS6 is één ding, maar de zender is daarna meerdere keren van eigenaar gewisseld. Dat heeft de koers steeds een beetje bijgestuurd.

Van SBS Broadcasting naar ProSiebenSat.1

In de jaren 2000 kwam SBS Broadcasting in handen van het Duitse ProSiebenSat.1 Media. SBS6 werd onderdeel van een groter Europees tv-concern. Dat had invloed op inkoop van programma’s, maar de Nederlandse identiteit bleef redelijk overeind.

De stap naar Talpa en John de Mol

Een belangrijk hoofdstuk in de recente geschiedenis: Talpa Network van John de Mol. In 2017 werd SBS Nederland (met SBS6, Net5, Veronica en SBS9) onderdeel van Talpa.

John de Mol had een duidelijk plan: een groot Nederlands multimediabedrijf bouwen, met tv, radio en online onder één dak. SBS6 moest daarin de belangrijkste familiezender worden, als tegenhanger van RTL 4.

Dat leidde tot:

• Meer eigen Nederlandse shows
• Pogingen om grote entertainmentformats te lanceren
• Nauwere samenwerking met andere Talpa-merken, zoals Radio 538 en online platforms

Wie de recente koers wil volgen, kan kijken op de pagina’s van Talpa Network en de zenders zelf.

Van lineair naar streaming: waar past SBS6 in 2024 nog?

De wereld waarin SBS6 ontstond, lijkt bijna ouderwets vergeleken met nu. Toen was “zappen” de norm. Nu is het:

• Videoland voor Nederlandse series en RTL-content (Videoland.com)
• NPO Start en NPO Plus voor publieke programma’s
• Netflix, Disney+, HBO Max, noem maar op

En toch heeft SBS6 nog steeds een duidelijke rol, vooral voor:

• Live-evenementen
• Lineaire kijkrituelen (bijvoorbeeld vaste vooravond of avondshows)
• Nieuws en actualiteiten in een licht jasje

De zender combineert lineaire tv met terugkijkmogelijkheden via Kijk.nl en andere Talpa-platforms. Voor wie gewend is alles te bingen, voelt SBS6 bijna nostalgisch: vaste tijden, vaste programma’s, samen kijken.

Typisch SBS6: wat je vandaag nog steeds aan de zender herkent

Als je in 2024 of 2025 langs SBS6 zapt, zie je nog altijd het DNA uit de begintijd terug.

Kenmerken die zijn gebleven:

• Nuchter en volks: geen afstandelijke tv, maar tv die voelt alsof het bij je aan tafel zit.
• Familiegericht: programma’s die je met meerdere generaties kunt kijken.
• Focus op Nederland: veel eigen producties, Nederlandse presentatoren, Nederlandse verhalen.

Denk aan:

• Hart van Nederland en Shownieuws als vaste actualiteitenpilaren.
• Reality- en human interest formats over politie, hulpdiensten, buren, gezinnen.
• Spelletjes en prijzenshows die makkelijk wegkijken.

Hoe SBS6 zich onderscheidde van dag één tot nu

Als je de lijn doortrekt van 1995 naar nu, zie je eigenlijk drie grote fases:

1. De pioniersjaren (midden jaren 90)

• Opvallen met spelshows en herkenbare gezichten.
• Hart van Nederland als slimme vondst in de late avond.
• Profileren als “de zender van gewoon Nederland”.

2. De concurrentiestrijd (jaren 2000 - begin 2010)

• Meer reality, meer emotietv.
• Opboksen tegen RTL 4 als grootste commerciële zender.
• Proberen om met eigen formats kijkcijferhits te scoren.

3. De Talpa-periode en het streamingtijdperk (2017 - nu)

• Onderdeel van een groter netwerk met radio en online.
• Pogingen om grote familieshows te bouwen.
• Combinatie van lineair kijken en on demand terugkijken.

In alle fases bleef één ding overeind: SBS6 wilde nooit de chicste of meest prestige-gedreven zender zijn, maar wel de meest herkenbare voor de “gewone” kijker.

Waarom het ontstaan van SBS6 nog steeds uitmaakt voor hoe we kijken

Je zou kunnen denken: leuk, die geschiedenis, maar wat heb ik eraan als ik nu gewoon Netflix open? Toch zegt het verhaal van SBS6 veel over hoe wij als Nederlanders tv zijn gaan gebruiken.

• Het idee dat er altijd iets lichts en gezelligs op staat, komt mede door SBS6.
• Het succes van regionieuws en human interest heeft de weg vrijgemaakt voor talloze reality- en docuformats, ook bij andere zenders.
• De concurrentie die SBS6 bracht, dwong RTL en de publieke omroep om scherper te programmeren.

Kortom: zonder SBS6 had je tv-avond er vandaag echt anders uitgezien.

Veelgestelde vragen over het ontstaan van SBS6

Wanneer is SBS6 precies begonnen met uitzenden?

SBS6 startte officieel op 28 augustus 1995. Dat jaar wordt meestal gezien als het echte beginpunt van de zender als speler in het Nederlandse televisielandschap.

Waar staat de naam SBS6 eigenlijk voor?

SBS verwijst naar Scandinavian Broadcasting System, het internationale mediabedrijf dat aan de wieg stond van de zender. Het cijfer 6 sloot aan bij het idee van een nieuw “net” naast de bestaande kanalen, zoals Nederland 1, 2, 3 en RTL 4.

Wat was het eerste echte succesprogramma van SBS6?

Hart van Nederland wordt vaak genoemd als het eerste programma dat echt het gezicht van de zender bepaalde. Daarnaast waren spelshows als Rad van Fortuin belangrijk om in de beginjaren kijkers aan SBS6 te binden.

Is SBS6 altijd in Nederlandse handen geweest?

Nee. De zender begon onder SBS Broadcasting, kwam later in handen van het Duitse ProSiebenSat.1 en is inmiddels onderdeel van Talpa Network van John de Mol. Elke eigenaar heeft de koers van de zender op zijn eigen manier beïnvloed.

Hoe kijk ik SBS6-programma’s terug in 2024/2025?

Veel SBS6-programma’s zijn terug te kijken via de online platforms van Talpa, zoals Kijk.nl, en worden vermeld in gidsen zoals TVGids.nl. Daarnaast worden hoogtepunten en fragmenten vaak gedeeld via de eigen site SBS6.nl en social media.

SBS6 is begonnen als brutale nieuwkomer in een wereld waar lineaire tv nog koning was. Nu, in het tijdperk van streaming en bingen, is de zender meer een vaste huisgenoot geworden: misschien niet altijd spectaculair, maar wel vertrouwd. En als je om tien uur ‘s avonds toch nog even wil weten wat er in eigen land is gebeurd, dan weet je precies waar je moet zijn.